Kateqoriya Arxivləri: Məqalələr

Barndomens svanar

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Barndomens svanar

Från serien “Spår av minnen”

Biljeten till Tjajkovskijs balett Svansjön hade jag köpt redan två månader tidigare, samma dag som nyheten kom om att det berömda Marinskijteatern från Sankt Petersburg skulle gästa Jönköping.

På vägen dit berättade jag för barnen om den verkliga anledningen till att jag var så angelägen att betala så mycket pengar för biljetterna och resa hundratals kilometer för att se föreställningen. Det var inte första gången jag delade barndomsminnen med dem; ibland blir det så, särskilt under de långa vinterkvällarna.

Oxumağa davam et →

Gördüyüm qədim insan məskənləri, antik şəhərlər, muzeylər (siyahı)

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Zamanın donmuş halı

Gördüyüm qədim insan məskənləri, antik şəhərlər, muzeylər

Zamanı dayanıb duran görən olmayıb hələ. Gah elə sürətlə keçir, uçur, ayaqlaşa, çatdıra bilmirsən. Gah da baxırsan, sürünür, uzun gecələr boyu bitməyən ağrı kimi, deyirsən ta sabaha çıxmaz.

Mənə görə zamanın üç yox, dörd halı var. Dördüncü donmuş zamandır. Sizi bilmirəm, bəzən keçmiş, indiki, gələcəkdən çox donmuş zaman mənə daha doğma gəlir. Çünki yalnız bu halında o sənlə səmimidir, danışır, suallarına cavab verir. Donmuş zaman ailə arxivlərində, muzey eksponatlarında, tarixi abidələrdə yaşayır…

Oxumağa davam et →

Min mors breven

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Min mors breven

Förra månaden hölls litteraturfestivalen “Bok och Hav” i Karlskrona, Sverige. Festivalen varade i tre dagar och samlade upp till femtio författare och poeter från Skandinavien och andra länder. Jag blev inbjuden att delta.​

Festivalen hölls på Marinmuseum, ett museum som speglar landets sjöfartshistoria. Enligt reglerna skulle deltagarna tala om sig själva, sitt skrivande och presentera sina böcker. För att specificera ämnet skrev jag till arrangören och frågade vad jag skulle tala om. Hon bad mig att tala kring fyra frågor.​

Som han bad gjorde jag. Jag byggde mitt framförande kring dessa frågor.​

Denna text är ett resultat av det framförandet.

Första frågan: “Hur började du skriva?”

Oxumağa davam et →

Cümhuriyyət yolu ağır olub, cümhuriyyətçilərin ömrü kimi

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Cümhuriyyət yolu ağır olub, cümhuriyyətçilərin ömrü kimi

Dünəndən Cümhuriyyət günümüzlə bağlı yazmaq istəyirdim, yaza bilmirdim. 28 mayda nəsə yazmadığım, bölüşmədiyim bir il belə olmayıb. İndi gözüm aldı ki, Aynur Elgünəşin 50 yaşı olur. O, yubileyini həbsxanada keçirir.

Oxumağa davam et →

50 sevimli kitab (siyahı)

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

50 sevimli kitab

Kompüterin arxivində “sevimli kitablar” adlı köhnə bir fayla rastladım. Bir vaxt uşaqlar üçün hazırladığım bir-birindən fərqli kitabların siyahısı idi. Onlar orta məktəbdə oxuyanda hazırlamışdım. Belə siyahı tutmaqda tək məqsədim böyüdükcə nələri oxunmalarını onlara tövsiyyə etmək deyildi, həm də, öz oxuyub bəyəndiyim kitablar, bədii, elmi, siyasi əsərlərlə tanış etmək, onlarda kitab oxumağa maraq yaratmaq idi.

Oxumağa davam et →

İki ciyərlə nəfəs almaq

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

İki ciyərlə nəfəs almaq

“Avropa hər iki ciyəriylə nəfəs almalıdır!” II İohan Pavel, Roma Papası

Həssas dövrdür! On illərin beynəlxalq düzəni yenidən formalaşır. Geosiyasət kəfgiri Şərqə meyillənir. İqtisadi, hərbi təhlükəsizlik axtarışında olanlar vektoru ABŞ-dan Çinə çevirmə düşüncəsində, sanki yolayrıcında gözləmədədir.

Belə bir məqamda Azərbaycan uğurlu xarici siyasət sərgiləyir. Təhlükəsizlik baxımından dünyanın ən həssas coğrafiyalarının birində yerləşib dünya gücləri ilə dil tapmağın başqa adı yoxdur. Bu, ciddi uğurdur, görməyən kor, görmək istəməyən qərəzlidir.

Dəyərlərə, prinsiplərə sadiqliyin sınaq dövrüdür həm də. Dünyanın tramplaşdığı, putinləşdiyi zamanda simanı qorumaq çətindir. Bu sınaqdan hansı ölkələrin çıxacağını zaman göstərəcək. Başqa söhbətdir, qalsın sonraya.

Bəs dövlət quruculuğunda tək uğurlu xarici siyasət yetərlidirmi?

Oxumağa davam et →

Bergman, Tarkovskij och Gotland

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Bergman, Tarkovskij och Gotland

Sedan den dag jag kom till Sverige har en av mina starkaste önskningar varit att besöka Gotland, närmare bestämt Närsholmen, där Andrej Tarkovskijs sista film, “Offret”, spelades in. Det var här filmen skildrade mänsklig rädsla, apokalypsens ångest och den offerhandling som utförs för att uppnå räddning.

Jag har också besökt Tunnelgatan i Stockholm, där en scen från filmen utspelar sig. I denna scen flyr människor panikslaget under hotet om ett atomkrig. Jag undrade varför Tarkovskij valde just denna gata, vars namn påminner om en tunnel.

Oxumağa davam et →

Bəlkə biz robotlaşırıq?

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Bəlkə biz robotlaşırıq?

İnsan səsi həmişə sükutu yararaq yol tapıb. Amma indi sükut fərqli bir anlam daşıyır, boşluğun içində itib gedən səslərin əks-sədasıdır elə bil. Artıq sakitlik rahatlıq deyil, anlayışsızlığın, əlaqəsizliyin, unutqanlığın simvoludur. O, içində milyonlarla boğulmuş səs saxlayan qaranlıq boşluqdur.

Oxumağa davam et →

Tale əkizləri

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Tale əkizləri

Vaqif Mustafazadə və Yan Yohansson

Bu yazı həm azərbaycanca, həm də İsveç dilində dərc olunacaq. Qəsdim caz-muğamın banisi, bəstəkar, pianoçu Vaqif Mustafazadəni İsveç əhlinə, onun tale əkizi – isveçli cazmen, bəstəkar, aranjimançı Yan Yohanssonu bizim musiqisevərlərə tanıtmaqdır.

Oxumağa davam et →

Fəlsəfi dildə sevgi romanı

Tarix: Müəllif: Vahid Qazi

Fəlsəfi dildə sevgi romanı

Təzə aldığım xeyli kitabin içində Aqşin Yeniseyin “Tarix və tale” romanı üz qabığında dərc olunmuş “Heç kim həmişəlik ölə bilməyəcək” cümləsiylə diqqətimi çəkdi. Dərhal da yaddaşımda İnqmar Berqmanın “Pıçıltılar və çığırtılar” filminin qəhrəmanı Aqnesin  “Ölmüşəm, amma yata bilmirəm” mürgülü sözlərini oyatdı. Niyəsini bilmədim.

Oxumağa davam et →