Protestant kilsəsi. Burserid, İsveç.

Oginskinin melodiyası

Vahid Qazi

Uşaqları ötən bazar onu əməlli-başlı sınağa çəkmişdilər. “Sənin musiqi duyumunu yoxlayacağıq. Çaldıqlarımıza qulaq asıb düşüncələrini yazacaqsan!” – demişdilər. Pianoda çaldıqlarını bir-bir dinləyib təəssüratını yazmalıydı.

Əlbəttə, bir-iki saatın içində ondan çox musiqi parçasını dinləyib hər birinə ayrıca köklənmək mümkün deyildi, odur ki, hiss və düşüncələrini bütünlüklə əhatə edə bilməyəcəyini bəri başdan söyləmişdi. “Olsun!” deyib, razılaşmışdılar. Dediklərinə görə, özlərinin də belə “test”ləri varmış, “cavablar” çox gülməliymiş.

***

Minə yaxın əhalisi olan Bürseridin protestant İsveç kilsəsi ətrafdakı neçə-neçə kənd, şəhər kilsəsindən ən qədimidi. 1752-ci ildə özülü qoyulan kilsənin tuncdan tökülmüş zəngi özündən də qədimdi, üstündəki tarix belə deyir: 1691.

Kilsə hündürdə tikildiyindən üstündəki xaç kəndin hər yerindən görünür. Dörd bir tərəfi qəbirlərlə cərgələnmiş Tanrı evi Akropolu xatırladır, dünya içində başqa bir aləmdi. Qəbirlərin ətrafına cürbəcür güllər, çiçəklər əkilib. Sanki qəbir yiyələri gül əkməkdə bəhsə giriblər. Sadə başdaşlarına ölənin adı, doğulduğu, bir də öldüyü il yazılıb. Kilsəyə yaxın olanlar daha qədimdi, aralandıqca qəbirlər “cavanlaşır”.

Qırx, əlli, hətta yetmiş il əvvəl ölənlərin məzarları üstündə çiçək əkilməsi, şam yanması onu göstərir ki, hələ də xatırlayıb ziyarət edənləri var.

Dünyada bütün məzarlıqlar yerli camaatın adət-ənənəsinə, dünyagörüşünə, mədəniyyətinə güzgü tutur. Məzar daşlarına yazılan rəqəmlər onların ömür yolundan xəbər verir. Bu şimal ölkəsinin adamları uzunömürlüdürlər. Ortalama səksən il yaşayırlar.

Burda ona doğma gələn yeganə şey palıd ağaclarıdı. Uşaq vaxtı qozalarına “stəkan-nəlbəki” dediyi palıdın biri də babasının qəbri başında bitmişdi. Böyüklər dua edəndə o, ciblərinə palıd qozaları yığırdı. Kilsəyə hər gəlişində uzaqda – zamanın və məkanın o üzündə qalan uşaqlığını xatırlayır, xəyalların qanadında uçub isti cənub ölkəsində uyuyan babasını ziyarət edirmiş kimi qəribə duyğular keçirirdi. Oxumağa davam et →